गाईजात्रा पर्व उत्साहका साथ मनाइँदै
काठमाडौँ ।
आज नेपालभर, विशेष रूपमा काठमाडौँ उपत्यकामा, गाईजात्रा पर्व रमझमका साथ मनाइँदै छ। रङ्गबिरङ्गी झाँकी, हास्य-व्यङ्ग्य, नृत्य र रमाइला प्रस्तुतिहरूले यो पर्वलाई जीवन्त बनाएको छ। भाद्र कृष्ण प्रतिपदादेखि अष्टमीसम्म आठ दिनसम्म चल्ने यो सांस्कृतिक उत्सव आज विशेष उत्साहका साथ मनाइन्छ।
गाईजात्रामा गत एक वर्षमा बितेका आफन्तको सम्झनामा गाई वा गाईको रूपमा सजाइएका व्यक्तिहरूलाई सहर परिक्रमा गराउने चलन छ। परिक्रमामा सहभागीहरूलाई दूध, फलफूल, रोटी, चिउरा, दही र नगद दान गर्ने प्रथा अझै कायम छ। धार्मिक मान्यताअनुसार, यस्तो कार्यले मृत आत्मालाई वैतरणी नदी पार गर्न सहयोग पुग्छ।
यो पर्वको इतिहास राजा प्रताप मल्लको समयसँग जोडिन्छ। आफ्नो छोराको मृत्युले शोकाकुल रानीलाई जीवनमा सबैले दुख भोग्नुपर्छ भन्ने सन्देश दिन राजाले गाईजात्रा आयोजना गर्न लगाए। पछि, रानीको मन बहलाउन हास्य र व्यङ्ग्यलाई पनि यो उत्सवमा समावेश गरियो।
हनुमानढोका दरबार क्षेत्रबाट सुरु हुने गाईजात्रा परिक्रमा आज पनि परम्परागत रूपमा जारी छ। काठमाडौँ उपत्यकाबाहेक बनेपा, धुलिखेल, पनौती, त्रिशूली, दोलखा, धरान, इलाम र पोखरालगायत नेवार समुदाय बाहुल्य रहेका स्थानमा यो पर्व धुमधामले मनाइन्छ।
गाईजात्रा सामाजिक विकृति र विसङ्गतिमाथि व्यङ्ग्य प्रहार गर्ने अवसर पनि हो। पाटनमा सत्ययुगको धान-चामलको प्रदर्शनी र ठमेलमा स्वर्णाक्षरमा लेखिएका पुस्तकहरूले दर्शकको ध्यान खिच्छन्।
सरकारले आज काठमाडौँ उपत्यकामा सार्वजनिक बिदा घोषणा गरेको छ।
