लद्दाखमा जेन-जी आन्दोलन: हिंसात्मक प्रदर्शनमा चारको मृत्यु, ५० जना पक्राउ

नयाँ दिल्ली, भारतको लद्दाखमा राज्यको दर्जा र छैटौं अनुसूचीअन्तर्गत विशेष संरक्षणको माग गर्दै भएको जेन-जी प्रदर्शन हिंसात्मक बनेको छ। सेप्टेम्बर २४ मा लेहमा भएको आन्दोलनमा चार जनाको मृत्यु भएको छ भने ५० भन्दा बढी घाइते भएका छन्। प्रदर्शनकारीहरूले बीजेपी कार्यालय र सवारी साधनमा आगजनी गरेपछि प्रहरीले गोली चलाएको थियो।

आन्दोलनको पृष्ठभूमि

सन् २०१९ मा लद्दाखलाई केन्द्रशासित प्रदेश बनाइएपछि स्थानीयवासीले राज्यको दर्जा र आदिवासी संरक्षणको माग राख्दै आएका छन्। जलवायु अभियन्ता सोनम वाङचुकको नेतृत्वमा सेप्टेम्बर १० देखि भोक हड्ताल चलिरहेको थियो। दुई भोक हड्तालकारीको स्वास्थ्य बिग्रिएपछि बन्दको आह्वान गरिएको थियो, जुन हिंसात्मक बन्यो।

सोनम वाङचुकको प्रतिक्रिया

वाङचुकले हिंसालाई "लद्दाखको दुखद दिन" भन्दै शान्तिको अपील गरे। उनले भारत सरकारको हिंसा भड्काएको आरोपलाई "बलिको बोका बनाउने रणनीति" भनेका छन्। सरकारले उनको संस्था (एसईसीएमओएल) को विदेशी कोष लाइसेन्स रद्द गरेको छ।

सरकारी र राजनीतिक प्रतिक्रिया

बीजेपीले कंग्रेसलाई हिंसाको लागि जिम्मेवार ठहराएको छ, जबकि कंग्रेस र वाङचुकले यी आरोप अस्वीकार गरेका छन्। लेहमा कर्फ्यू लागू छ, ५० जना पक्राउ परेका छन्, र शैक्षिक संस्थाहरू दुई दिन बन्द छन्।

नेपालसँग तुलना

प्रदर्शनलाई नेपालको हालैको जेन-जी आन्दोलनसँग तुलना गरिएको छ। सात नेपाली नागरिक घाइते भएको र उनीहरूको भूमिकाको अनुसन्धान भइरहेको छ।